PHÂN TÍCH KINH TẾ …TRÊN GIỜI

nguồn đây: http://vnexpress.net/gl/khoa-hoc/2013/01/khong-co-tien-khong-the-phat-trien-khoa-hoc/

Lan man  đọc  bài phân tích về mối quan hệ của hiệu quả khoa học và thu nhập hàng tháng, thấy sai bét nhè.

Thứ nhất, theo bạn này lập luận  lương các nhà khoa học ở Mỹ gấp 20 lần Việt Nam  hiệu quả khoa học sẽ gấp 20 lần. Thế thì lấy ví dụ 1 người bồi bàn làm trong McDonald với mức lương tối thiểu của chính phủ bang California quy định là 8USD/ h,  ngày làm 10 tiếng, tuần làm 5 ngày nghỉ thứ 7 và chủ nhật, thì 1 tháng họ kiếm được 1600USD. So với lương bồi bàn ở VN là 2 triệu 500 VND, so ra 1 người bồi bàn ở Mỹ khỏe gấp 13 lần 1 người bồi bàn VN. Người Việt mình tuy thấp bé nhẹ cân nhưng 2 thằng cũng đủ vật ngã 1 chú Mỹ trắng rồi, đâu cần tới 13 thằng.

Thứ hai, theo như số liệu của tác giả  lương của nhà khoa học Mỹ là $3000/tháng tức  $36,000/năm, nếu so sánh theo số liệu của trang web này (http://blogs.payscale.com/content/2011/02/average-us-wage.html) thì thấp hơn thầy giáo dạy trung học 16.5% ($43,100), trong khi lương của nhà khoa học của Việt Nam theo bạn là $150 (tức là 3 triệu 300 ngàn), ngang với giáo viên trung học của VN (http://www.thanhnien.com.vn/pages/20120723/can-sua-ngay-luong-giao-vien.aspx). Thế thì nhà khoa học ở VN vẫn sướng hơn đấy chứ.

Ngoài ra các số liệu về các ấn phẩm khoa học của các nước lân cận, chắc gì là của các nhà khoa học nước họ. Mình biết rất nhiều bạn Việt Nam sang các nước lân cận học tập nghiên cứu (cấp tiến sĩ) theo tiền tài trợ của chính phủ sở tại,  đổi lại các công trình nghiên cứu của họ thuộc sở hữu của tổ chức tài trợ. Như vậy, 1 phần không nhỏ trong các con số của các nước láng giềng kia là đóng góp của người Việt Nam. Vì thế, dùng số lượng bài viết trên tạp chí khoa học để so sánh là hết sức khập khiễng.

Còn thế giới phẳng hay không thì iPhone bán ở đâu giá cũng như nhau thôi. Đơn giản  chi phí sản xuất của iPhone sẽ không đổi, nên Apple không thể vì người Việt Nam thu nhập thấp mà làm từ thiện bán rẻ để chịu lỗ được. Mà định nghĩa thế giới phẳng của bạn cũng có vấn đề. Thế giới phẵng là các nước gần với nhau hơn, thì tính cạnh tranh sẽ mạnh mẽ hơn, từ đó dẫn tới tính chuyên môn hóa của từng quốc gia. Mình mạnh nông nghiệp thì tập trung làm nông nghiệp, mạnh về cung cấp dịch vụ thì tập trung cung cấp dịch vụ v.v… Mình có thế mạnh gì thì phải phát huy thế mạnh đó để cạnh tranh, và giảm thiểu các hoạt động yếu kém. Đây là hiệu ứng của toàn cầu hóa.  Chứ không phải thế giới phẳng là giá bán của các món hàng bằng nhau.

Còn  về thu nhập của các nhà khoa học mình cho không phải được phản ánh từ số lượng các bài viết, mà phải từ số lượng các bằng sáng chế. Các nhà khoa học ở Mỹ hay các nước phát triển khác thu nhập cao không phải vì chi phí chính phủ cho các hoạt động khoa học cao, mà từ tiền tài trợ của các tập đoàn lớn cho các công trình nghiên cứu của họ. Các công ty điện tử, hóa chất, dược, quốc phòng v.v… chi trả hàng trăm triệu USD mỗi năm cho các nhà nghiên cứu để phát minh, sáng chế ra hàng trăm ngàn sản phẩm . Mà với họ, chỉ cần 1 sản phẩm thành công là có thể thu lợi nhuận gấp trăm lần. Ví dụ như chiếc iPhone.

Nước ta chưa thể làm vậy được. Bởi nền kinh tế của Việt Nam vẫn ở phân khúc dưới của chuỗi giá trị (value chain). Tức  đa phần là lắp ráp thủ công, lao động giá rẻ. So sánh với các nước phát triển  họ đang nằm ở phía trên, tức  nghiên cứu, sáng chế, thiết kế sản phẩm. Phải hiểu rõ thực trạng và các giai đoạn phát triển của nền kinh tế thì sẽ thấy việc tập trung đầu tư để nghiên cứu, phát minh bây giờ là chưa thiết thực. Vì nền kinh tế chưa thể áp dụng, phát huy để sinh lời cho các phát minh cho đến khi chúng ta lên được phân khúc trên của dây chuyền giá trị.

 Và như bạn nêu ra, hiện nay thế giới phẳng, thì các nước sẽ phát huy thế mạnh của nước ấy, không còn phát triển đồng bộ như ngày xưa. Thế mạnh của Việt Nam hiện nay là nông nghiệp, mà khoa học kỹ thuật vẫn còn yếu, vì thế trong môi trường toàn cầu hóa, việc hạn chế phân bổ ngân sách vào các hoạt động không sinh lời là hết sức quan trọng

Cuối cùng, một lý do khác khiến khoa học kỹ thuật của Việt Nam chậm phát triển không phải vì thu nhập  hay không có khả năng nghiên cứu. Người Việt có thừa năng lượng, trí tuệ để có thể cho ra đời các sản phẩm đột phá, thế nhưng chúng ta thiếu đi khả năng tập trung, quản lý và hướng nguồn năng lượng và trí tuệ đó vào các mục đích sinh lời, tạo ra giá trị xã hội. Chúng ta đang để các nguồn năng lượng ấy rải rác khắp nơi, chảy vào không đúng chỗ.

Ví dụ như, nghiên cứu Vật Lý thiên văn mà đi phân tích kinh tế xã hội.