ĐÀN BÀ

*** Nó tên Châu, chị nó là
Lan.

Nó đến nhà mình, đen đủi gầy
giơ xương, hai con mắt thố lố những là lòng trắng. Nó nói, cả nhà phải nhìn lom
lom vào miệng mới hiểu. Mình bảo, đưa chứng minh cô đi đăng kí tạm trú nó
bảo, iem chửa lồm chị Hưa nờ. Lần lữa đến hai năm sau, nó vẫn chưa có. Công an khu vực nể nhà
mình chẳng hỏi nhưng tổ trưởng dân phố, đóng góp tiền kém tí lại hạch.

Cả nhà đi Đà lạt, bắt buộc
chị chàng phải xùy chứng minh ra để đi máy bay. Khổ thân, hóa ra tên khai sinh
nó là Chó. Con chị, phải bỏ học từ năm lớp 4, vì xấu hổ cũng với cái tên. Bố mẹ
nó, người cụt tay, người cụt chân, không biết chữ, gá nhau năm đã ngót 50. Lẽ
thế, sợ con khó nuôi nên đặt tên chị nó là Lồn.

Nhà nó ở Duy Xuyên Quảng Nam , nghèo đến
độ không có cửa. Đêm đám thanh niên say xỉn xông vào chọc ghẹo, chị em dắt nhau
chạy ra đồng trốn. Tháng phải dăm bảy bận trốn như thế.

Không thể gọi nó là giúp
việc. Bách nam chi nô trong nhà từ A tới Z giao phó nó hết. Cơm nước chợ búa
tinh tươm. Lúc thân thiết lúc giận dỗi nhau với Giai xinh Gái đẹp, như ruột dà.
Ở nhà mình chục năm, tom góp xây được nhà cho mẹ cho chị. Đĩa mẻ chén sứt mình
đem vất, nó dấu dấu thu thu mang về quê. Mình thương, mua  cho một lô đồ mới những tưởng nó  bỏ lại, ai ngờ  cũ mới vẫn cố tha lôi bằng hết.

Con chị dở người. Ôm cái bụng
bầu cũng phải đợi đẻ ra mới dò đoán xem phải con thằng nào trong làng. Biết là
biết vậy thôi chứ  sữa cháo gì cũng trông
cậy vào tiền nó đi làm gửi về nuôi. Thằng bé chắc khỏe đẹp như con thành phố. 4
tuổi tự dắt cái xe đạp người lớn đi cả cây số ngon ơ.

Thằng bé rớt xuống cái ao sau
nhà. Nguyên là hố bom làm cụt chân bố nó ngày chiến tranh. Nó khóc sưng húp
mắt. Đưa con ra đồng hôm trước hôm sau con mẹ xệp xuống ăn quà vặt ngoài chợ.
Cả làng không nỡ chửi.

Giai xinh gái đẹp đi học xa.
Nó về quê lấy chồng. Thằng chồng làm thợ hồ xấu xí nhưng ơn trời, không nhậu
nhẹt. Hồi đứa đầu lên hai nó bồng vào Sàigòn, con bé xinh xẻo tanh rình ai bồng
cũng theo trừ mình. Hễ đụng đến là nó ré lên nịnh kiểu gì cũng không ăn thua.

Giờ, nó đã 3 đứa. Lâu lâu quê
có ai vào lại gửi cho mình khi lít nước mắm khi chục bánh tráng mè.

*** Nó đi với mình từ thời cơ
quan cũ. Đẹp, nhất nhì cơ quan chứ không riêng gì tòa soạn. Chân dài thẳng tắp,
long nhong từ ngoài cổng đi vào, các anh ngoái vẹo cổ nhìn.

Ngữ ấy, không thể một đời
chồng.

Mình bỏ nghề, nó bỏ theo, làm
trưởng phòng marketing cho một ngân hàng lớn. Lương cao chót vót. Nhớ nghề, một
thời gian lại theo mình quay về làm báo.

Thằng chồng thứ hai Việt kiều
Úc, hôn thú cưới xin đàng hoàng. Đẹp như tài tử điện ảnh, lương trên chục ngàn
tháng nhưng him phải xẻ nuôi con lẫn  vợ
đã li dị bên Úc. So  xứ người ta mà tủi phận làm đàn bà Việt.

Nó cũng chẳng quan tâm gì mấy
đến tiền. Sang Úc sống nửa năm, dẫn nhau về Việt vì chán và buồn. Thêm một đứa
con gái nữa, đẹp như thiên thần trong những bức tranh phục hưng.

Thằng chồng bị điều ra Hà nội
làm việc đã 7 tháng. Qua nay, té bật ngửa, nó có bồ ngoài đó. Phi ra, tệ hơn
thế, con kia có bầu, 6 tháng. Ăn ở như vợ chồng.

Cật vấn, tối nào chị cũng nói
chuyện điện thoại ít nhất  nửa tiếng đồng hồ, sao em không biết anh ấy đã
có vợ. Con Hà nội ngớ ra, cũng không biết thằng này nó lén mình tỉ tê với vợ vào
lúc nào khi suốt tối ở cạnh nhau.

Nó nhắn tin, giờ em phải  làm sao. Mình, trả lời bằng câu trớt quớt, lúc
nào chị cũng bên em.

 

BIẾT THÌ HÃY THƯA THỐT

*** Blogger Trương Duy Nhất
viết thế này. (trích)

Các nhà báo đang say sưa bàn
về số phận Hoàng Khương, ít ai thấy được “số phận” nghiệp báo của chính họ đang
tuột dốc.

Phạm Đức Hải không thể dõng
dạc như Lê Hoàng khi xảy ra vụ PMU 18: “Nguyễn Văn Hải sẽ mãi là người của
Tuổi Trẻ, dù có bị giam cầm và lãnh án!”. Cũng như khó thấy lại hình ảnh
trang blog của các nhà báo ở tòa soạn Tuổi Trẻ khi đó đồng loạt treo ảnh đồng
nghiệp cùng dòng slogan “Nguyễn Văn Hải, chúng tôi luôn ở bên bạn”.

Sự kiện Nguyễn Văn Hải đã
không lặp lại với Hoàng Khương, bởi Phạm Đức Hải không phải là Lê Hoàng, bởi
Tuổi Trẻ và cả nền báo chí đã tuột phanh trôi quá xa so với thời PMU 18.

Không riêng Tuổi Trẻ, hàng loạt cán bộ tuyên giáo bỗng dưng thành Tổng Biên tập (1).
Điều đáng nói là chiến dịch đổi mới hàng Tổng này đã vi phạm chính luật
báo chí, ngang nhiên đưa hàng loạt những người chưa từng làm báo, chưa có thẻ
nhà báo về cầm trịch các tờ báo lớn.

Lịch sử báo chí Việt, chưa
thời nào “dân ngoại đạo” chen vào ngồi ghế
Tổng biên tập đông như giai đoạn này (2). Chính những “nhà báo”
bất đắc dĩ, những ông Tổng được bổ nhiệm sai luật báo chí như thế ngay tức khắc
bẻ hướng các tòa báo… lao dốc!

Chiến dịch “tuyên giáo”
hàng Tổng của ông Hợp chỉ qua một nhiệm kỳ đã hoàn thành mục tiêu phá hỏng hàng
loạt tờ báo tên tuổi, thương hiệu. Ông Hợp hưu rồi, nhưng chiến dịch “tuyên
giáo hóa” hàng Tổng vẫn chưa dừng. Nhiều tòa báo vẫn đang nằm trong tầm ngắm. Nhiều cán bộ tuyên giáo đang ngồi chơi xơi nước đã được vào
danh sách nguồn (3) để sẵn sàng một hôm đẹp trời nào đó bỗng dưng nhảy
vào làng báo thành… Tổng biên tập!

Sáng nào cũng vói tay lấy hai
tờ Thanh Niên, Tuổi Trẻ. Lấy theo thói quen, chứ nhiều hôm lướt ngang liếc dọc
vài phút rồi… vứt!

*** (1)
Thanh niên, Tuổi trẻ, Người lao động, Tiền Phong, Lao động, Sàigòn tiếp
thị, Saigon times, Việtnamnet, Vnexpress, Dân trí, Đại đoàn kết, Tuổi trẻ Thủ
đô, Phụ nữ TP HCM, Pháp luật TP HCM.

VTV, HTV, VOV, Nhân dân, Thông tấn
xã, Công an nhân dân, Sàigòn giải phóng, Hà nội mới.

Bóng đá, Mốt và cuộc sống,
Tiếp thị gia đình, Thế giới văn hóa, Thuốc và sức khỏe, Khoa học phổ thông.

Trong các đơn vị báo chí  kể trên,
các bạn thử thống kê xem có bao nhiêu phần trăm Tổng biên tập xuất thân là dân
tuyên giáo để dẫn tới kết luận là hàng loạt.

Có 2 điều cần nói thêm: Các
đơn vị báo chí kể trên chiếm thị phần 99% làng báo SG, theo con số của 2 công
ty phát hành lớn nhất TP HCM là Cty phát hành báo chí TW 2 và công ty Trường
phát; Ông Phạm Đức Hải, nguyên là TBT một tờ trực thuộc tuyên giáo trước khi
sang Tuổi trẻ, không phải là nhà báo tay ngang và có thẻ nhà báo trước Trương
Duy Nhất 2  kì hạn (5 năm cấp đổi một
lần).

(2) Điều này nếu như có thật, phải hoan hô nhiệt liệt bằng
cái nhìn cấp tiến, bởi nó cho thấy báo chí tư nhân thực sự đang phát triển rất
tốt. Vì luật chưa cho phép nên những người làm báo thực sự phải núp bóng các
nhà quản lí đơn vị chủ quản báo. Ví dụ, người đứng đầu Liên hiệp các hội khoa
học và kĩ thuật Việt nam hay  Liên hiệp các
tổ chức hữu nghị Việt nam đều đang  làm TBT báo.  Họ hầu như không tham gia “định hướng” vì “chỉ
đạo” nội dung ở đây là thị trường và các ông “bầu” bỏ tiền làm báo.

Cũng nói thêm ở ý  2, không có quy định nào bắt buộc TBT báo
phải “từng là nhà báo”. Việc bổ nhiệm TBT bắt buộc phải đủ các hồ sơ sau: Một
bằng đại học,  Bằng cao học chính trị,
Đảng viên. Hết. Quy trình bổ nhiệm phải xuất phát từ đề xuất của cơ quan chủ
quản, sau đó Hiệp thương với Tuyên giáo và bộ Thông tin truyền thông. Đủ văn
bản của các cơ quan này, đơn vị chủ quản ra quyết định bổ nhiệm. Việc các cơ
quan hay thậm chí các  cá nhân, can dự vào quy trình trên, thuộc về một chủ đề
khác. Khác bởi, nó không thuộc về chủ
trương hay quy  chế chung, mà phải gọi đúng tên là maphia.

(3) Ý này Beo không có thông tin của  Tuyên giáo TW hay các tỉnh thành khác nên
không dám có ý kiến. Riêng TP HCM thì biết kĩ thế này. Theo quy định bậc lương  của Bộ nội vụ, TBT ngang vụ trưởng. Như vậy, chí ít hiện nay, các
bác đang ngồi chơi xơi nước đợi nhảy xổ ra làm TBT, cũng đã phải là cấp
trưởng phòng. Mà đã là trưởng phòng rồi, thì số nhiều, lấy đâu ra.

MỘT HÌNH THỨC ĐẤU TRANH RẤT HIỆU QUẢ

MỘT SỐ TRANG MẠNG SẼ BỊ HẠN CHẾ TRUY CẬP

Luật SOPA

Nêu ra những câu hỏi nghiêm
túc về chuyện kiểm duyệt và những vi phạm bản quyền của Hoa Kỳ, dự luật Chấm dứt
nạn ăn cắp bản quyền trên mạng (Stop Online Piracy Act - SOPA) có thể đưa những
địa chỉ như Youtube, Wikipedia, Wikileaks vào sổ đen, khiến cho những tài
liệu của các trang mạng này không được chấp thuận, và thậm chí có thể bị phong
tỏa khỏi công chúng Mỹ.
Hiện SOPA đang chờ đợi sự chấp thuận của Quốc Hội Mỹ trong tháng này. SOPA bị những người chỉ trích xem là tệ hại hơn so với một dự luật tương tự cũng
đang chờ được Quốc Hội chấp thuận: Dự luật ngăn ngừa những mối đe dọa có thật trên
mạng đối với sáng tạo kinh tế và đánh cắp sở hữu quốc tế (Preventing Real
Online Threats to Economic Creativity and Theft of International Property Act,
gọi tắt là PROTECT IP). Có sự khác biệt là PROTECT IP tập trung và nhắm vào
những nhà cung cấp hệ thống tên miền, hoặc những công ty cung cấp các địa chỉ
Web; những công ty tài trợ cho những trang mạng ấy; và những mạng lưới quảng
cáo nối kết các nhà quảng cáo với các trang Web; không bao gồm những nhà cung
cấp dịch vụ Internet, tức cung cấp sự truy cập vào Internet.
Chiếu theo dự luật SOPA, Bộ Tư pháp Mỹ sẽ thi hành những lệnh của tòa án đưa ra
cho cả trang Web ngoại quốc lẫn nhà cung cấp dịch vụ Internet đăng tải những
tài liệu ăn cắp, đòi buộc họ phải áp dụng những biện pháp cần thiết, để người
sử dụng tại Mỹ không thể truy cập các trang mạng không được chấp thuận ấy. Các tòa
án Mỹ sẽ chịu trách nhiệm quyết định những biện pháp mà các công ty và những
nhà cung cấp dịch vụ sẽ phải thực hiện. Phòng Thương Mại Mỹ nói: “Những địa chỉ
Web đánh cắp những sản phẩm có tính cách canh tân và sáng tạo của Hoa Kỳ, và
lôi cuốn hơn 53 tỉ lượt truy cập mỗi năm, cũng như đe dọa hơn 19 triệu việc làm
của Mỹ”. Đây là cơ quan ủng hộ dự luật SOPA cùng với 400 cơ sở kinh doanh và
những tổ chức khác.

Chống SOPA

Tuy nhiên, những người chỉ
trích SOPA cho rằng dự luật này có thể thực sự bóp nghẹt quyền tự do ngôn luận.
Trang Web của Bộ An ninh nội địa Mỹ đang khai triển dịch vụ cung cấp những thông
tin chính thống cho những người Mỹ. Ví dụ, nếu người Mỹ truy cập vào một trang
mạng xấu, thì thay vì vào mạng ấy họ sẽ được hướng dẫn một cách tự động truy
cập vào máy chủ (server) của FBI, tương tự như kết quả một sự phong tỏa của
SOPA. Như thế, tính hữu hiệu (trong việc nối kết mạng) mà Bộ An ninh nội địa
đang cố gắng đẩy mạnh có thể gặp cản trở.
Những người chỉ trích cũng lập luận rằng ngôn từ của SOPA là quá rộng, và vi
phạm những quyền hiến định về tự do ngôn luận. Giáo Sư Laurence Tribe, dạy luật
khoa ở trường đại học Harvard và là tác giả của cuốn sách Luật Hiến Pháp Hoa
Kỳ, nói: “Nguyên cả một địa chỉ Web chứa đựng hàng chục ngàn trang có thể trở
thành mục tiêu, nếu chỉ có một trang mà thôi bị tố cáo là vi phạm”. Trong
trường hợp của Youtube, tất cả những việc mà một nhạc sĩ hoặc một nhà sản xuất
điện ảnh có thể phải làm là tố cáo rằng một mục đăng trên Youtube vi phạm vào
luật lệ về xâm phạm bản quyền. Hiện nay, nếu một vụ như vậy xảy ra, Youtube gỡ
bỏ mục đăng vi phạm ấy ra khỏi trang mạng. Còn chiếu theo luật SOPA, toàn bộ
địa chỉ Web ấy có thể bị phạt.
Wikipedia gọi SOPA là một “dự luật tống
tiền Internet”, nói rằng dự luật ấy “sẽ cho phép các công ty, tổ chức, hoặc
chính phủ, ra lệnh cho một nhà cung cấp dịch vụ Internet chặn lại toàn bộ một
địa chỉ Web, chỉ vì một lời tố cáo rằng địa chỉ ấy cho đăng nội dung vi phạm”.

Nguồn Internet