Có 4 địa điểm được coi là
quan trọng bậc nhất của những người theo đạo Phật trên toàn thế giới, gọi là Tứ
động tâm: Lumbini, Bodh Gaya, Sanath và Kusinagar. Điểm đầu thuộc Nepal,
ba điểm còn lại nằm trên đất Ấn.
Lumbini là nơi Hoàng hậu Mayadevi
hạ sinh Hoàng nam Siddhartha (đức Phật sau này) vào năm 566 trước công nguyên. Hoàng hậu chết sau đó 7 ngày. Để giữ chân người trị vị đất nước tương lai, không có gì
trói buộc người đàn ông bằng những sợi tóc đàn bà, 16 tuổi Siddhartha lấy vợ và sinh một con trai. Siddhartha sống tại đây tới năm 29 tuổi thì xuất gia tu
hành.
Lumbini được phát hiện lại
bởi một nhà khảo cổ người Đức vào năm 1895.
Bodh Gaya thuộc bang nghèo
nhất Ấn độ: Bihar. Phía sau ngôi đền này là
cây bồ đề, nơi Đức Phật ngồi thiền 49 ngày và giác ngộ ra giáo lí nhà Phật. Cây bồ đề ngày nay thuộc hàng
chắt chút vì tuổi đời bồ đề tối đa chỉ
được 600 năm.
Trước khi thiền định dưới gốc
bồ đề, ngài tu tập theo phái Hindu khổ hạnh. Một người đàn bà tên Sujata đã cứu
sống ngài bằng một bát cháo sữa. Đền Bodh Gaya và ngôi làng của Sujata nằm
đối diện nhau hai bên bờ con sông Niranjana, mùa này cạn khô trơ đáy cát.
Các nhà khảo cổ người Anh có
công rất lớn trong việc phát hiện ra các thánh tích nhà Phật trên đất Ấn. Thú
vị ở chỗ, họ đã dựa vào các cuốn sách của hai nhà sư Trung quốc là Pháp Hiển và
Huyền Trang (Đường Tam tạng)- từng theo học ở ngôi trường Phật giáo đầu tiên
trên thế giới tại đây, để lần tìm ra dấu vết.
Tích kể rằng Sanath ngày xưa
rất nhiều nai. Mỗi năm Nai chúa phải bắt thăm chọn ra một thần dân của mình
cung tiến cho vua. Năm ấy, lá thăm trúng con nai đang mang thai. Nai mẹ xin chờ
đẻ con ra rồi hãy lấy mạng. Nhà vua không đồng ý. Nai chúa động tình, lấy mạng mình thế cho nai mẹ. Sanath có nghĩa Lộc
uyển, nôm ra là Vườn Nai.
Trong 49 năm đi thuyết pháp,
Đức Phật đã ở đây 24 năm. Pho tượng này, vào thế kỷ thứ 6 sau công nguyên nó
được dân dấu xuống hồ nước mé đối diện để chống sự
tàn diệt Phật giáo của Hồi giáo.
Cùng Sanath, bang Uttar
Pradesh còn một địa điểm lừng danh khác, Kusinagar, nơi Đức Phật nhập Niết bàn
năm 486 trước công nguyên. Ngài chết
vì đau bụng sau khi ăn một bát cháo sữa. Nơi đây được trùng tu hai lần vào các năm 1927 và
1972 bởi tiền công đức của Phật tử từ Myanmar.
Bảo tháp nơi hỏa táng Đức
Phật. Tro cốt của ngài sau đó được gìn giữ trong 8 bảo tháp tương tự.
Đây là nơi Đức Phật tu thiền
(cùng với hai đệ tử Xá lợi Phất và Mục Kiền Liên), cũng là nơi ngài viết ra hai
cuốn kinh đầu tiên, đặt nền tảng cho các triết lí Phật giáo sau này.
Mình từng viết trong một
entry, Hai ngàn năm, thiên chúa giáo khiến tất cả những ai chống lại nó
trở nên vĩ đại. Khi đứng chính tại nơi
này, mình nhận thức một cách sâu sắc rằng, khác hẳn đạo Thiên chúa, đạo Phật
không phải là tôn giáo. Nó là một khoa
học về tâm lí, vỗ về an ủi cho những nỗi tận cùng thống khổ trong cõi kiếp con người.
Nỗi thống khổ ấy hình như là thứ duy nhất bất
biến trên mặt đất, sau hai ngàn năm trăm năm.