DALAI LAMA AND RELIGIOUS FREEDOM

 

***

Trên sân khấu giảng đường lớn nhất trường đại học Santa Clara, có 3 vị. Dalai Lama, ông trưởng khoa Đạo đức thực hành (Applied ethics) -một khoa  được xếp hàng đầu trong các trường đại học Mỹ và CEO của một trong năm hãng bảo hiểm lớn nhất nước Mỹ.

Nếu như Beo chép nguyên văn ra đây bài nói của 3 vị ấy và dấu tên đi, Beo tin rằng Dalai Lama sẽ được điểm…thấp nhất.

Trực diện nghe, lại là câu chuyện khác.

Hạnh phúc thật sự chỉ có được khi người ta sống có đạo đức. Cùng câu ấy, từ miệng CEO sẽ  khiến bạn đặt tiếp câu hỏi, từ nhà giáo có thể khiến bạn ngờ vực, nhưng nó sẽ là chân lí nếu từ một lãnh tụ tinh thần.

Đó là tôn giáo. Đó là Dalai Lama.

***

Hội trường 4 ngàn chỗ, giá vé 130 đô và hết vèo trong vòng 20 phút mở bán.

Sau màn khai mạc với tụng kinh và trẻ con hát chào mừng lộn xộn một cách hồn nhiên rất Mỹ là bài phát biểu gọn, xúc tích, đầy văn chương, của ông trưởng khoa, đến lượt nhân vật chính của 130 đô.

Lóng ngóng đội lên gỡ xuống dăm lần cái mũ đi biển mang tên trường Santa Clara, lấy ngón út ngoáy tai rồi đưa ra nhìn nhìn, Dalai Lama mở đầu bài thuyết giảng bằng một hai câu hài hước và kết thúc trong vòng 15 phút. Gọn, xúc tích, ít văn chương hơn ông trưởng khoa.

Trong suốt 15 phút, người trợ lí (tóc bạc trong hình của Beo) đứng cạnh liên tục nhắc vở, khi một từ khi nguyên câu. Bạn nào rành về kịch, chắc biết công việc của người nhắc vở bên cánh gà cho diễn viên, khi họ không thuộc lời.

CEO kết, cực gọn, rất thực tiễn.

Tuy nhiên, cả ba ông đều không ai trả lời được điều Beo tò mò: làm cách nào để điều khiển hành vi của mình trong kinh doanh, để vừa kiếm được lợi nhuận tối đa vừa giữ được những quy phạm đạo đức cổ điển?

Hạnh phúc không phải là thứ có sẵn, nó đến từ chính hành động của bạn. Dalai Lama và người nhắc vở, nói thế.

***

Nằm kẹp giữa hai nền văn minh vĩ đại Trung quốc và Ấn độ, dù ở vị trí địa lý khủng khiếp cao trên 4 ngàn mét và là một quốc gia thống nhất từ  thế kỷ thứ 7, nhưng lịch sử  Tây tạng cũng ba chìm bảy nổi với các cuộc xâu xé từ Mông cổ, Trung quốc.

Biên giới Tây tạng hiện nay được thiết lập từ thời nhà Thanh thế kỷ 18. Năm 1913, Tây tạng giành độc lập. Năm 1950, bị Trung quốc chiếm lại.

Tên thật của Dalai Lama là Tenzin Gyatso. Ông lên ngôi Lama (một chức lãnh tụ tinh thần kiêm lãnh đạo thế tục của nhánh Phật giáoTây tạng) từ năm lên 2 (1933).

Năm 1951, ông kí một hiệp ước hòa bình, chấp nhận Tây tạng trở thành  khu tự trị của Trung quốc.

Trong một toan tính rất Tàu, chính phủ Trung quốc đã nhanh chóng đưa vào định cư tại Tây tạng hơn một triệu cựu tù hình sự, chiếm 1/7 dân số, để chung sống với dân tộc Tạng.

Năm 1959, Dalai Lama xé bỏ hiệp ước, dẫn theo 80 ngàn dân, chạy sang Ấn độ, lập chính phủ lưu vong.

Năm 2001, Dalai Lama nhường phần lãnh đạo thế tục cho vị thủ tướng đầu tiên của chính phủ lưu vong, cũng là một nhà sư.

***

Tháng chín năm 2009, Dalai Lama đã tước áo tu hành và đuổi khỏi quốc gia lưu vong 900 người vì lý do, bất đồng chính kiến với ông.

Cuộc thanh sát này thậm chí còn diễn ra tận đến các nhà hàng của người Tạng. Khách phải trả lời câu hỏi Ok or  not Ok với Lama, not Ok thì xin mời ra.
Đó là lí do của cuộc biểu tình như trong hình, do tổ chức Phóng viên tự do và những người ly khai Lama, tổ chức.
Chừng hơn trăm, toàn Mỹ trắng.