KHỦNG HOẢNG TUYỂN SINH ĐẠI HỌC 2015 : ĐẾN ĐÂU?

Bài của thầy Nguyễn Tuấn Hải

Chiều nay nhóm hoạt động và nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục , công nghệ và chính sách gồm Thế Trung Chủ Tịch DTT , Hoài Nam CEO của SeeSpace và Đức Thành Viện Trưởng Nghiên Cứu Kinh Tế và Chính Sách và Tôi đã chủ động liên lạc với Bộ Trưởng Bộ GD để có cuộc đối thoại với Bộ. Bộ Trưởng đã cử Cục Trưởng Cục Khảo Thí và Vụ Trưởng Vụ Đại Học đối thoại với chúng tôi về cuộc khủng hoảng tuyển sinh hiện nay.

Nhóm đã mời GS Ngô Bảo Châu tham gia cuộc đối thoại nhưng rất tiếc anh lại bận buổi chiều hôm nay nên không tham gia được.

Mục đích tiếp xúc với Bộ GD của chúng tôi dựa trên nền tảng tán đồng với các chính sách về tuyển sinh đại học của Bộ nhưng muốn tìm hiểu rõ hiện trạng đúng thực sự của cuộc khủng hoảng đang bị truyền thông thổi phồng này là gì?

Chúng tôi cho rằng việc đưa 2 kỳ thi TNPT và TSDH thành 1 là một quyết định đúng đắn và táo bạo. Anh Cục trưởng CKT đã chia sẻ là quyết sách này đã được Bộ nghiên cứu về cả lý luận và thực tiễn nhiều năm trước khi đưa vào thực hiện năm nay.

Các giải pháp về kỹ thuật dựa trên nền tảng CNTT cũng đã được tính toán chạy thử trên 1 nền tảng giả định là 1 triệu thí sinh cũng đã được chạy thử và chạy tốt.

Chúng tôi xoáy vào vấn đề chọn ngành và trường và cả vấn đề rút và nộp hồ sơ rất hỗn loạn thì nhận được các thông tin sau :

1. Bộ đã hướng dẫn việc rút và nộp hồ sơ về nguyện vọng dựa trên ID của từng học sinh tới từng sở và từng trường. Và trên thực tế thì có tới 62/63 tỉnh thành ( trừ Bình Dương ) thực hiện các công tác hỗ trợ thí sinh như sau : rút và nộp đơn ngay tại trường phổ thông của mình hay tại Sở GD địa phương mà không cần tới các trường đại học.

Nhưng các em thí sinh và phụ huynh vẫn " LAO " tới các trường đại học để làm việc này. Nếu làm đúng theo hướng dẫn này thì thí sinh sẽ chỉ mất ít phút để hoàn thành công việc này và sẽ không có hiện tượng hỗn loạn như hiện nay.

Ngay cả với sự hỗn loạn như hiện nay thì Bộ khẳng định rằng đó chỉ là hiện tượng nhỏ nhưng đã bị bi kịch hóa bởi 3 nhóm đối tượng là : các em học sinh , phụ huynh học sinh và báo chí.

Cụ thể là : Với trên 530 ngàn thí sinh trên toàn quốc thì theo báo cáo cập nhật tới sáng nay đã có trên 350 ngàn thí sinh đỗ theo nguyện vọng 1 của mình. Số thí sinh gặp phải vấn đề và phải rút và nộp hồ sơ là dưới 43 ngàn ( 43 ngàn là số lượt rút và nộp ). Tức là chỉ 9% tổng số thí sinh.

Cụ thể hơn nữa là trong hơn 500 trường đại học trên toàn quốc thì chỉ có 30 trường gặp phải tình trạng quá tải của việc rút và nôp hồ sơ một cách thủ công này. Trong khi họ được cung cấp các công cụ hỗ trợ đầy đủ để làm việc này.

Như vậy về mặt bản chất thì cuộc khủng hoảng rút nộp này đã bị bi kịch hóa và bị khai thác rất tiêu cực bởi báo chí và mạng xã hội. Nó xuất phát từ sự cố tình không sẵn sàng với việc sử dụng các biện pháp và công nghệ hỗ trợ đã được tạo sẵn cho các thí sinh.

Tại trường ĐH KTQD nơi tổ chức tiếp nhận việc rút và nộp hồ sơ cho thí sinh đã thể hiện sự kém cỏi trong công tác tổ chức của nhà trường khi họ để cho đám đông cha mẹ vào hết hội trường nơi mà đáng nhẽ chỉ nên dành cho riêng thí sinh làm việc của mình. Những hình ảnh được khai thác dưới góc độ " chứng khoán " hay hình ảnh " khóc lóc kêu gào " của phụ huynh đã được khai thác " triệt để " để câu view và tạo khủng hoảng truyền thông.

Chúng tôi thì cho rằng không chỉ các trường kém cỏi trong công tác quản trị 1 chương trình lớn như thế này mà còn cả Bộ GD cũng rất yếu kém trong các tính toán về tình huống để quản trị thay đổi về chính sách.

2. Bộ GD rất quyết tâm đưa công tác thi và tuyển sinh tiếp cận được các quy trình hiện đại của nước ngoài và qua đó tạo ra các thay đổi về cách dạy và học trong trường phổ thông. Cả 2 đại diện là lãnh đạo của Bộ đều khẳng định và chia sẻ với chúng tôi việc này.

Đó là một điều rất đáng mừng.

Chúng ta cũng đã nhìn thấy các định hướng hiện đại trong đề án cải cách chương trình phổ thông khi nói tới các câu chuyện sau :

Giáo dục phẩm chất công dân.
Cho phép học môn tự chọn.
Cho phép dạy liên môn.

Về mặt chính sách thì đây rõ ràng là 1 tư duy đồng bộ về chính sách và cả lý luận khi Bộ tiếp cận các phương pháp giáo dục hiện đại của phương Tây.

Tôi đã hỏi anh Trinh - Cục Trưởng CKT là : " Anh , về cá nhân , và cả bộ có nghĩ rằng chúng ta nên học tập Mỹ trong việc tổ chức các trung tâm khảo thí ( thậm chí độc lập ) hay không? Để học sinh có thể tham gia các kỳ thi nhận các chứng chỉ về cả chương trình cơ bản và nâng cao tự chọn vào các thời điểm khác nhau không? " thì anh đã trả lời là : " Có , và điều này đã nằm trong chương trình hành động của Bộ ".

Và tôi ngạc nhiên. Và cả vui mừng nữa.

Vì điều này có thể sẽ là tiền đề dẫn tới việc các em học sinh có thể kết thúc quá trình chuẩn bị các " chứng chỉ" của mình thậm chí trước khi kết thúc lớp 11 và sự phân luồng ngành , trường sẽ được thực hiện sớm hơn trước khi các em kết thức lớp 12.

Dĩ nhiên Bộ đã có các sai lầm của mình mà trong đó chính là công thức : " 1 trường 4 nguyện vọng ngành ". 2 vị lãnh đạo bộ đã chia sẻ bí mật của họ là việc này họ đã bị các trường " ép " khi họ lo sợ không tuyển đủ học sinh vì số lượng thí sinh ảo sẽ cao.

Sự hỗn loạn dù là diễn ra ở số ít trường và số ít thí sinh dù sao cũng bắt nguồn từ lỗi chết người này của Bộ. Và họ khẳng định là họ sẽ khắc phục việc tiếp cận này trong kỳ tuyển sinh đại học năm tới.

Có 1 điều quan trọng mà tôi viết để kết bài này là : trên thực tế theo đánh giá của Bộ thì lượng thí sinh vào được đúng trường và đúng ngành năm nay , tính tới thời điểm này , là cao hơn nhiều so với năm ngoái. Trong khi vẫn còn các đợt tuyển bổ sung sắp tới.

Chúng tôi đánh giá đây là 1 thành quả của họ.

Chia tay , tôi có nói với anh Trinh là : " Những gì Bộ GD đang làm là các cuộc cách mạng về GD và không có cuộc cách mạng nào mà không có phản đối hay đau đớn cả ".

Anh cười.

Ps. Nhóm chúng tôi thực sự mong muốn các bố mẹ và các em học sinh hiểu được thực chất các vấn đề và hãy tin rằng chúng ta đang đi đúng hướng với các bước đi tuy còn khó khăn nhưng đã khá là dứt khoát và quyết tâm , để nhìn thấy các điều tích cực.

Nếu đồng cảm , mong mọi người hãy chia sẻ bài viết này để mọi người cùng giảm nhiệt và thoát ra các cuộc khủng hoảng đáng lẽ không cần phải có như hiện nay.

Trân trọng cám ơn.