@
Nhật Tuấn sinh năm 1939, tuổi Kỉ Mão.
Nếu dừng lại ở thị Beo, thì Nhật Tuấn có 5 đời vợ. 3
có hôn thú 2 không, xen kẽ nhau. Cơ số này sau ngày cưới rất lâu, thị Beo cũng mới
biết do chị ruột Nhật Tuấn kể cho nghe.
Thị Beo có mối quan
hệ rất tốt với các vợ và cả với kha khá bồ bịch của Nhật Tuấn. Thậm chí 4 người
trong số họ còn đánh bạn với Thị Beo tới tận
giờ luôn.
Nhật Tuấn chưa bao giờ học về cầu đường như một vài báo trước đây viết. Hết
lớp 10 một thời gian dài sau, ông đi làm công nhân, ngày ấy gọi là phụ động, cho một nhóm khảo sát
thiết kế đường lên mạn Tây và Đông Bắc. 6 năm lăn lộn ở đây đã được tưởng thưởng
một cách xứng đáng cho số phận một nhà
văn sau này, tác phẩm Đi về nơi hoang dã
.
Sau đó ông về làm tại bộ Giao thông, trải
qua nhiều công việc như giữ thư viện, nhân viên trực tổng đài điện thoại. Cái tổng
đài ngày xưa to bằng nửa căn nhà với rất nhiều ổ-phích, nhân viên phải rút ra cắm
vào liên tục ấy là nền để hư cấu nên truyện ngắn Con chim biết chọn hạt. Đây
cũng là thời gian Nhật Tuấn viết những truyện ngắn hay nhất của mình Trang 17, Con tàu trắng đi trong khói nắng,…
Thấy ông có năng khiếu văn chương, cơ quan cho đi học
tại chức khoa Ngữ văn, Đại học tổng hợp. Tốt nghiệp, ông được nhà văn Hoàng Lại
Giang giúp chuyển về NXB Văn học. Hoàng lại Giang còn là người ơn rất nhiều việc lớn
sau này của Nhật Tuấn.
@
Nhật Tuấn có
thói quen viết gần xong mới đặt tựa sách. Đặt tựa trước, ông sẽ khởi động
chương đầu cực kì khó khăn. Đi về nơi
hoang dã là trường hợp gần như xuất thần đặc biệt.
Người có công đặt tựa và gợi ý Nhật Tuấn viết cuốn này
là nhà văn đã quá cố Lê Quốc Minh, trong một bữa nhậu có sự tham gia của
nhà văn đã quá cố Trần Hoài Dương, nhà thơ Trần Mạnh Hảo, vợ chồng nhà
thơ Hoàng Hưng. Trong lúc bàn chuyện thế sự và ôn cố tri tân chuyện Tây Bắc, trong
ngôi nhà vườn rất đẹp ở Gò Vấp, Lê Quốc Minh đã bật ra cái tựa trên.
Ngay hôm sau, Nhật Tuấn bắt tay vào viết và viết rất
nhanh.
Trong thời gian
chung sống, tất cả sách của Nhật Tuấn do thị Beo biên tập, sửa bon morat. Thêm
bớt cắt gọt gì hầu như ông không quan tâm sau khi đã đặt dấu chấm hết, mà cứ thế đưa thẳng
sang nhà xuất bản. Thường thì sửa rất
nhiều. Ví như Lửa lạnh, sửa bê bết đến mức Nhật Tuấn càu nhàu, Cậu làm như đồng
tác giả.
Riêng Đi về nơi
hoang dã, không sửa gì kể cả
thì là mà và. Tất cả các chi tiết trong sách, buồn đốt rừng ngắm chơi, ông cán bộ ăn
vụng bánh, móc thịt chôn đã mấy ngày lên ăn… đều có thật, không có bất cứ tình tiết hư cấu nào.
Tiểu thuyết viết theo kết cấu cổ điển. Câu chuyện bóc
dần những bản năng âm u, sư tha hóa của con người trên hành trình, càng đi càng dấn sâu vào
nơi vô định hoang dã. Vế sau của lời nhận xét này chính là “độ lớn”, là tầng ngữ
nghĩa thứ hai của tác phẩm. Đi về nơi hoang dã là
gạch nối- kết thúc “trường phái” sáng tác hiện thực xã hội chủ nghĩa được tụng
ca trước đó, đồng thời nó là cuốn thành công nhất trong nhóm những tác phẩm
được mệnh danh văn học phản kháng (Ly
thân, Thiên đường mù…), tồn tại gần chục năm sau thì tự hết.
@
Đi
về nơi hoang dã chưa bao giờ bị cấm đoán. Lần xuất bản đầu
in 10 ngàn cuốn, một con số thông dụng cho hầu hết các tác giả có tiếng thời điểm
ấy. (Những tác giả bán chạy nhất như Nguyễn Mạnh Tuấn thường phát
hành 30 đến 50 ngàn bản cho lần in đầu).
Việc nó không được bàn luận nhiều trên báo chí, lỗi tại…nhà
báo. Riêng báo nhà thị Beo, dứt khoát
không có chuyện được nhắc đến hay nhờ ai nhắc đến bất cứ cuốn nào, ko riêng Đi về nơi hoang dã. Chồng hát vợ khen
hay là thiếu tự trọng. Giờ nghĩ lại, thấy quan niệm kẻ sĩ Bắc Hà này
quê mùa cũ kĩ và phi thị trường.
@
Non nửa ngày vật vã trên xe vì điện thoại hết pin. Tới
khách sạn còn giành nhau ổ cắm chán chê mới vào mạng. Có lẽ thị Beo là người biết
tin Nhật Tuấn mất cuối cùng, trong số những người cần biết.
Sinh thời, Nhật Tuấn là người lạc quan và cực kì ghét
những lời sến sẩm. Nhật Tuấn và Beo xưng hô nhau Cậu- Tớ. Gây lộn thì Ông- Tôi.
Mấy năm sống chung, hợp khẩu nên cũng hiếm khi to tiếng
với nhau.
76 năm có mặt
trên cõi đời, Cậu đã góp phần cùng thị Beo tạo ra hai sinh vật đẹp đẽ, ngoan
ngoãn và thành đạt. Để lại một cuốn sách mà sau đây, không một cuốn văn sử nào được phép quên.
Không phải ai cũng làm được những điều to tát thế, Nhật
Tuấn ạ.
R.I.P Cậu.
Cứ thô ráp và hoang dại như vẫn, nơi cõi ấy nha!
