Đêm qua, sau khi
nghe xong cuốn băng của ông luật sư "bên bị đơn" trong vụ kiện chất
độc da cam kể về diễn biến phiên tòa, nhà Thỏ hầu như không ngủ. Hóa ra lý do
Việt Nam thua kiện không phải đơn thuần là "nén bạc đâm toạc tờ giấy"
như một số tờ báo trong nước đã từng đưa tin.
Giá như các nhà
khoa học, các vị luật sư ở phía Việt Nam chuẩn bị nhữngchứng cứ khoa học xác đáng hơn; tìm hiểu các vấn đề văn
hóa, tâm linh cẩn thận hơn... có thể chúng ta cũng sẽ vẫn không thắng. Nhưng ít
nhất đoàn VN sẽ không bị luật sư của công ty hóa chất Monsanto vạch cho lấm
lưng, trắng bụng khi các nhân chứng của VN khăng khăng cho rằng họ nhìn thấy
chất bột màu da cam được thả xuống từ trên máy bay. Nhân chứng bên bị đơn là
những phi công lái máy bay thả chất diệt cỏ khẳng định, hóa chất đó có màu
trắng, được pha vào nước và phun xuống như sương. Màu da cam chỉ là ký hiệu ghi
trên bao bì dựa trên mức độ độc hại của sản phẩm.
Hoặc một chi
tiết khác, việc thu thập 10 triệu chữ ký phản đối của thân nhân những người bị
di chứng hoặc nhiễm chất độc da cam đối với một nước dân chủ như nước Mỹ là một
điều khó thuyết phục. Ngay cả trong những cuộc vận đông hoặc thăm dò có quy mô
lớn thì thu được 1 triệu chữ ký ủng hộ cũng đã là điều đáng mơ ước.
Để "quật
lại" những bằng chứng của phía VN khi mang những mẫu quái thai được ngâm
trong phooc môn đến phiên tòa, luật sư bên bị đơn đã đưa vào những yếu tố tâm
linh, tín ngưỡng để lên án bên nguyên đơn. "Giả sử các bạn là cha mẹ của
những đứa trẻ này, các bạn có cam tâm để người ta mang những đứa con kém may
mắn của mình đến đây để làm tiền không? Những đứa trẻ đó đáng ra phải được yên
nghỉ nới đất Chúa".
Còn rất nhiều
các chi tiết khác được luật sư bên bị kể ra trong bài nói chuyện để thuyết phục
rằng, việc Bồi thẩm đoàn xử cho phía VN thua kiện là xác đáng. Mình không tin
lắm vào cái gọi là "lương tâm nghề nghiệp" mà ông luật sư đưa ra khi
quyết tâm bảo về thân chủ của mình đến cùng để không nhận lại một đồng thù lao
nào với lý do rất đơn giản - "nếu bạn đã từng là nạn nhân của chế độ cộng
sản".
Nói tóm lại,
không phải mình buồn vì phía VN thua kiện, mà buồn vì khi ra quốc tế, nước mình
thật hiếm khi thắng được các vụ kiện tụng bởi sự cẩu thả của những người có
trách nhiệm. Ông luật sư bên bị đơn chỉ có 6 tháng nghiên cứu hồ sơ. Còn phía
VN đã bỏ ra bao nhiêu thời gian để chuẩn bị cho vụ kiện này???
By CHUNG LE
