Chủ Nhật, 19 tháng 10, 2014

MẠNG XÃ HỘI VÀ BÁO CHÍ

1. Khi các trang mạng cá nhân, tạm gọi là truyền thông xã hội (TTXH) được coi là nghề làm báo, thời điểm đó cũng đánh dấu cái chết của chính nó. 
Một nghề mà cả xã hội ai làm cũng được, bất cần quy trình sản xuất, bất cần các chế tài khu biệt và bất cần cả học hành đào tạo, thì không còn là chuyên nghiệp nữa.
Truyền thông, bất kể ở dạng thức nào cũng sở hữu tính năng "chia sẻ".  sự chia sẻ của báo chí là quá trình hợp tác giữa nguồn tin và nhà báo. Thành quả lao động ấy là sản phẩm có bảo chứng. TTXH hợp nhất người trong cuộc và nhà báo, sản phẩm ấy luôn luôn cần phải có kiểm chứng.  
Trong giai đọan hiện nay, TTXH đang tạo điều kiện cho độc giả trở thành những nhà báo nghiệp dư, vì họ có thể dễ dàng loan truyền thông tin ở tốc độ chóng mặt. Tuy nhiên, hiệu ứng xã hội sẽ giảm dần chính vì tính nghiệp dư. Thông tin của TTXH chỉ dừng ở cấp độ tin đồn, nó phải được những người có nghề thẩm định mới chính thức có “mệnh giá” là tin tức để lưu hành chính thức. 
Như vậy, TTXH, xét về bản chất chỉ là "công cụ xã hội hóa” của báo chí.  
2. TTXH không phải là báo chí, nhưng nó làm thay đổi tận gốc nền báo chí in truyền thống.
Trước tiên, nó thay đổi quy trình tác nghiệp cổ điển của nhà báo.  
TTXH chứa một tiềm năng khổng lồ để nhà báo tiếp cận cũng như kết nối với sự kiện, nhưng tiềm năng ấy chỉ có thể hiện thực hóa nếu báo chí “chấp nhận cho công chúng chi phối sản phẩm của mình”.
Đừng nghĩ mấy chữ trong ngoặc kép là đơn giản, bởi hình thành “ý thức hệ” trong báo chí truyền thống: họ là người có độc quyền định nghĩa tin tức là gì, nó cần phải được tường thuật như thế nào, sản xuất ra sao và phân phối bằng cách gì
3. Nếu thay đổi về quy trình tác nghiệp diễn ra từ từ và sâu sắc, đôi khi phải “dân trong nghề” mới nhận thấy, thì việc thay đổi về hình thức xuất bản diễn ra nhanh và triệt để. Thay đổi này không phụ thuộc vào TTXH. Nói cách khác, ko có TTXH, nó vẫn buộc phải thay đổi.
Bức hình Beo chụp tờ báo tài chính hàng đầu thế giới Wall street journal, cho không, hẩm hiu dưới mưa trước cửa nhà, là một ví dụ.
Cũng đừng vội cho báo mạng là tương lai. Công nghệ đã tiến tới, chỉ cần nói “OK Google, gọi vợ tôi”, phone đã được kết nối thay vì phải bấm đủ 10 con số, thì mọi đóan định về một hình thức điện tử nào thay báo giấy, đều rất dễ trở thành “cổ điển” ngay khi vừa viết ra.

còn tiếp